Psikoteknik Belgesi

Psikoteknik Belgesi

Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre Psikoteknik belgesi eşya ve yolcu taşımacılığı yapacak ticari araç sürücülerin mutlaka alması zorunludur. Psikoteknik belgesi ile birlikte src belgesi ve ehliyet birlikte taşınması kesinlikle gerekmektedir, eğer bu belgeler birlikte taşınmazsa kolluk görevlileri tarafından cezai işlem uygulanmaktadır.

Psikoteknik belgesi

İlgili Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 36′ncı Madde

d) Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları

bendinde böyle belirtilmiştir.

Çalışma psikolojisinin bir dalı durumda olan psikoteknik ölçümlendirme , kişinin tespit edecek bir işteki yeterliliğinin meydana konması amacıyla, gereken bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülmesidir. Yabancı bir söylemle psikoteknik ölçümlendirme , kişinin tespit edecek bir işe uyumlu olup olmadığını anlamaya karşı olarak tasarlanmış bir analiz – ölçümlendirme yoludur .

SÜRÜCÜLERDE PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME:

Sürücülerin emniyetli otomobil kullanmalarını imkanı sunan zihinsel özelliklerinin ( idrak , uyarı , bellek , muhakeme vb.); psikomotor kabiliyet ve becerilerinin ( reaksiyon hızı, göz, el, ayak koordinasyonu vb.); tutum, alışkanlık ve şahsiyet özelliklerinin ( riziko alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol vb.) ölçülmesi ve sürücülük tarafından uygunluğu-yeterliliği ile ilgili bir akıbete varılmasıdır.

ÜLKEMİZDEKİ UYGULAMA:

Ülkemizde Psikoteknik Değerlendirmenin asalları ve uygulama şekli Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 79. Maddesi ve aynı yönetmelikte bulunan 4 Sayılabilir Cetvelle belirlenmiştir. Aşağıda belirtilmiş olan cetvelde, Psikoteknik Değerlendirme:

“… sürücülerin sahip oldukları emniyetli otomobil kullanmalarını imkanı sunan zihinsel ve psikomotor kabiliyet düzeylerinin; bu kabiliyet sahalarında tanımlanan PC destekli testler aracılığıyla ölçülmesi”

olarak tanımlanmıştır. Bunun Için yönelik psikoteknik ölçümlendirme , 4 sayılabilir cetvelde anlatılan usul ve esaslara yönelik , psikolog unvanına sahip kişilerce, Türkiye toplumu özelliklerine yönelik derlenmiş norm çalışmasına sahip durumda olan ve normları alakalı meslek kuruluşunca (Türk Psikologlar Derneği) onaylanmış durumda olan testler faydalanılarak , bahsi geçen cetvelde tanımlanmış altyapı özelliklerine sahip, resmi ve özel kuruluşlar içerisinde meydana konulan ve İl Sağlık Müdürlüğü aracılığıyla yetkilendirilmiş merkezlerde yapılır.

ÜLKEMİZ DE PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRMEYE ALINMA NEDENLERİ:

Ülkemizdeki uygulama hedefleri kısacası şunlardır:

Ehliyetin legal sebeplerle geriye alınması şeklinde , saptama edilen şart ihlallerinin sürücülük amacıyla gereken kabiliyet ve maharetlerin yoksunluğundan kaynaklanıp kaynaklanmadığına ilişkili olarak bir akıbete varılması amacıyla:

Ülkemizde bu amaç doğrultusunda Karayolları Trafik Kanunu’nun alkolle alakalı 48/5; süratle alakalı 51/2-a ve 51/2-b; hüküm puanıyla alakalı 118. Maddeleri layıkıyla ehliyeti geriye edinilen kişiler amacıyla legal zorunluluk yer almaktadır .

EGM Trafik Denetim Merkezi Müdürlüğünce hâlâ Ülkemiz çapında psikoteknik ölçümlendirme yapan merkezlerin tümünden derlenen bilgilere yönelik alakalı kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren değerlendirmeye edinilen sürücü sayısı ve değerlendirmeye alınma sebepleri

Bu tabloda bulunan kıymetler Ülkemiz çapında sürücü değerlendirmesi yapan toplamında 22 merkezden derlenen bilgilere dayanılarak hazırlanmıştır. Merkezlerin iş müddetleri en az 43 en pek 522 iş bugünü içinde değişmektedir. Veriler, hemen hemen 2002 senesi Ağustos ayının önce haftasına civarı merkezlerin kuruluşundan itibaren yaptıkları ölçümlendirme işlemlerinin neticelerini kapsamaktadır.

PSİKOTEKNİK BELGESİNE BAŞVURU NEDENLERİ TOPLAM BAŞVURU SAYI MİKTARI VE GENEL TOPLAMA ORANI

hız nedeni ile başvuru 11845 (% 98.274)

ceza puanı nedeni ile başvuru 110(% 0.912)

alkol nedeni ile başvuru 75 (% 0.622)

birleşik suçlar nedeni ile başvuru* 18 (% 0.149)

başvuru sebebi kaydedilmemiş 5 (% 0.04bir)

* aynı zamanda alkolden yakalanma ve hüküm puanını doldurmuş olma vb. vaziyetler .

** bu satırdaki toplamında değer, bir takım eksik kayıtlardan ötürü oranlamalara dahil olmak üzere edilmeyen toplamında 637 şoföre ilişkin sayısal bilgileri kapsamamaktadır.

Sürücü olması uyumlu olmayan bireylerin belirlenmesi amacıyla: Ülkemizde bu amaç doğrultusunda, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin, Sürücü Vesikası Alacakların Sıhhat Muayenelerine Ilişkin Asalları tertip eden 77. Maddesi layıkıyla , gereken görülen hallerde sürücü adayları, psikoteknik değerlendirmeye elbet tutulabilmektedir.

Yüksek  sürücülük kabiliyeti ve performansı gerektiren alanlar amacıyla sürücü seçimi amacıyla ( zor vasıta sürücülüğü, uzunca yol sürücülüğü, seyahat taşımacılığı benzeri ): Ülkemizde legal bir zorunluluk meydana gelmediği takdirde , bir takım kamu müesseseleri ve özel şirketler psikoteknik ölçümlendirme neticelerini dikkate alarak sürücü tercih etme uygulaması yapmaktadırlar.

Psikoteknik Belgesi

Psikoteknik Belgesi